تفاوت بافت فرش ماشینی و دستباف

اصول بافت فرش

فرش از دیر باز به عنوان کف پوشی نرم و زیبا و برای دوری جستن از سرما استفاده میشده است .فرش درگذر زمان تغییراتی بسیار زیادی داشته است . نحوه بافت فرش و الیاف مصرفی در آن دستخوش تغییر شده و روز به روز بر زیبایی آن افزوده شده است اما همه فرشهای بافته شده تا به امروز از سه بخش اصلی تشکیل شده است . تار  ، پود و نخ خاب یا گره های زیر دست . 

اگر از نزدیک بافت قالی دستباف را دیده باشید متوجه میشود که فرش ها برای بافت نیاز به دار قالی دارند . دار قالی را سر تا سر نخ تار از بالا به پایین تشکیل داده است که در فرشهای دستبافبه آن چله گفته میشود .

بافنده با گره زدن نخ  در کنار یک دیگر به صورت فشرده و با استفاده از الگو یا نقشه که اصولا روی تخته چوبی چسبانده شده است طرح فرش را شکل میدهد. به این گره ها نخ خواب یا خاب گفته میشود که از جنس پشم، کرک  یا ابریشم و یا  مخلوطی از همه آنها تهیه شده است . در فرش های دستباف بسته محل بافت فرش مثلا دستباف تبریز ،فرش دستباف کاشان ،دستباف اردکان یا شهر قم ممکن است  انواع  گره های مختلف  از قبیل گره ترکی  ، گره فارسی  ، گره هنری و ... استفاده شود . بعد از بافت هر رج از فرش نوبت به پود کشی است .

یک تار نخ روی تمام گره های بافته شده کشیده میشود و با شانه ای سنگین وزن بارها روی آن ضربه زده میشود تا کاملا فشرده شود . این مراحل تا کامل شدن تمام طرح فرش ادامه پیدا میکند و بسته به سایز فرش و تعداد نفراتی که برای بافت فرش دستباف روی یک دار مشغول بافت هستند بین 6 ماه تا 1 سال زمان میبرد . 

بعد از اتمام کار قالی از دار باز میشود یا به اصطلاح بافندگان قالی از دار پایین میاید و برای کارهای شیرینگ و تکمیل فرستاده میشود . در قسمت شیرینگ سطح روی فرش برش خورده یک دست و سپس پرداخت میشود.

 در فرشهای ماشینی نیز اصول بافندگی مثل فرش دستباف است . فرش دارای نخ تار است  و پود نیز بعد از هر رج با سرعت در محل خود قرار میگیرد  نخ تار در فرشهای ماشینی اصولا از جنس پنبه  ، پلی استر ، پلی استر پنبه و یا جوت است .

نخ های خاب در کریل دستگاه قرار دارد که در فرش های امروزی بین 7000 برای فرش های 440 شانه و 10000 برایی فرش های 500 شانه  ، 25500 برای فرش های 700 شانه  ، 30000 برای فرش های 1000 شانه و 36000 برای فرش های 1200 شانه در کریل نخ قرار دارد که تمام سر نخها به داخل ماشین بافت رفته و همگی هم زمان در فرش شما مورد استفاده قرار میگیرد . ارتفاع کریل نخ تا 6 متر و در طول 18 متر است . جنس نخ خاب فرش های ماشینی  از الیاف اکریلیک ، پل استر ، بی سی اف ، بامبو و یا مخلوطی از آنها است .

نخ تارو پود در کنار یک دیگر تشکیل برزنتی را میدهد که تمام نخ ها را بین خود جای داده است و بسته به طرح و نقشه هر کجا که نیاز باشد ماشین بافت فرمان تبدیل شدن به گره را میدهد . بافت یک رج در فرش ماشینی کمتر از 3 ثانیه طول میکشد و بافت یک فرش ماشینی 12 متری کامل حدود یک ساعت زمان نیاز دارد .

پس از اتمام بافت فرشهای ماشینی نیز مانند فرش های دست باف نیاز به پرداخت و شیرینگ همچنین آهار دارند .فرش ها در مرحله تکمیل ریشه زنی میشوند و حاشیه آنها زیگزال دوزی میشود و در نهایت به کارخانه تولید کننده فرش برای کنترل کیفیت و بسته بندی باز میگردد.

فرش دستباف بخریم یا ماشینی ؟

سوال جالبی است و جوابی واضح دارد . فرش دستباف هنر است و حتی میتواند سرمایه هم باشد . فرش های دستباف از جنس پشم  به دلیل طبع گرمی که دارند برای بدن مفید هستند . فرش دستباف در زمستان زیر پای گرم و در تابستان حس خنکی را القا میکند اما به دلیل قیمت بسیار بالا تری که نسبت به فرشهای ماشینی دارد بسیاری از اقشار جامعه از خرید فرش دستباف صرف نظر میکنند . البته بعضی هم به دلیل تنوع طلبی و برای اینکه هر سال فرش عوض میکنند نیازی به خرید فرش دستباف حس نمیکنند . 

اما اگر از باب ماندگاری به فرش نگاه میکنید میتوانید با خرید فرش ماشینی با کیفیت برای سالها از آن استفاده کنید و نگران آسیب دیدن آن نباشید . فرش ماشینی خوب نیازی به نگهداری خاصی ندارد و در برابر حشرات موزی از قبیل بید زدگی نیز کاملا مقاوم است .ثبات رنگها در فرش های ماشینی با کیفیت نخ اکریلیک خوب، مثال زدنی است و میتوان گفت برای بیشتر از 20 سال بدون تغییر قابل استفاده است.

کاشان یکی از شهرهای استان اصفهان  است که از سالیان دور در این شهر فرشهای دستباف تولید میشده است و در حدود 50 سال است که فرش ماشینی در کاشان به عنوان اولین و بزرگترین شهر صنعتی فرش در دنیا مشهور است . فرش کاشان دارای تنوعی بی شماری از طرح های مختلف با تراکم های مختلف و جنسهای مختلف برای اقشار مختلف جامعه با درامدهای مختلف است.

فرش دستباف  قیمت فرش ماشینی  خرید فرش ماشینی  فرش کاشان